- Dùng ‘who’ thay cho ‘whom’
WHO do we not want to use the drone?
Về lý thuyết, câu đúng sẽ là ‘whom do we not want to use the drone?’. Việc chọn giữa ‘who’ hay ‘whom’ sẽ tùy vào chức năng của chúng trong mệnh đề quan hệ mà chúng được sử dụng.
‘Who’ dùng để chỉ người, chức năng làm chủ ngữ, ví dụ:
The guy who wears the blue shirt is my friend.
Tách mệnh đề quan hệ ra, ta thấy
WHO (=chủ ngữ) wears (=động từ) …
‘Whom’ cũng để chỉ người, tuy nhiên có chức năng làm tân ngữ, ví dụ:
The guy whom you’ve just talked to is my friend.
Tách mệnh đề quan hệ ra, ta thấy
WHOM (tân ngữ) you’ve just talked to (để dễ hiểu, có thể viết lại như sau, ‘you’ve talked to WHOM’, vậy ‘whom’ đứng sau động từ, tức có vai trò tân ngữ trong câu).
Tuy nhiên, câu ‘Who do we not want to use the drone?’ không sai trong văn nói. Thực tế, rất ít người bắt lỗi này, và lỡ như có bắt lỗi, thì sẽ rất lố bịch và kì cục.
- Dùng ‘at’ ngay cả khi dùng ‘where’
Do you know WHERE my phone’s AT?
Thứ nhất, câu trên sai ngữ pháp. No doubt about that. Tuy nhiên, trong văn nói thì perfectly fine. Thực tế, nghe podcast thì có khi nghe những người Anh, Mỹ trong giới học thuật dùng ‘at’ với WHERE. Thêm một số ví dụ:
Where do you want me to pick you at?
Thanks to him, I successfully climbed up to where I’m at right now.
- Dùng whose làm tân ngữ
That’s the man WHOSE daughter you’ve just asked out.
Cách diễn đạt trên không hẳn là sai, nhưng … không chính thống lắm. ‘Whose’, như đã quá quen thuộc, đóng vai trò thay cho người/động vật/vật dưới dạng sở hữu cách (possessives). Ví dụ:
That’s the man whose daughter is the owner of this pub.
Tách mệnh đề quan hệ ra, ta thấy
WHOSE (the man’s [possessive] = the man’s daughter)
Trong các cấu trúc thông thường, ta dùng luôn ‘whose + NOUN’ là chủ ngữ của mệnh đề quan hệ. Rất hiếm khi ‘whose’ dùng làm tân ngữ như ví dụ
WHOSE daughter you’ve just asked out = you’ve just asked out WHOSE daughter (=tân ngữ).
Thú thật, nếu hỏi mình đặt lại câu trên dùng một mệnh đề quan hệ khác, mình cũng không biết có cách nào gọn hơn cách “không chính thống” này. Nhưng để tốt nhất, thì có thể là:
That’s the main whose daughter’s the one (whom) you’ve asked out.
Tuy nhiên, nghe khá phiền phức phải không? Đấy mới thấy, có lúc việc dùng ‘không chính thống’ (ngữ pháp không chính xác hoàn toàn) cũng cần thiết.
- Dùng which thay cho động từ/cụm động từ.
She’s been convinced to think that we’re seeing each other (hẹn hò với nhau), which we’re not.
Có thể đây là ví dụ duy nhất không sai ngữ pháp. Tuy nhiên, ắt hẳn nó sẽ khiến nhiều người tự hỏi, ‘which’ thay thế cho thứ gì trước đó?
Đáp án là nguyên cả cụm ‘seeing each other’.
Thật lạ phải không, chúng ta hay dùng ‘which’ để chỉ con vật, chỉ đồ vật, và quá lắm thì chỉ cả ý tưởng của câu trước (hay gặp trong IELTS) — đây thì chỉ dùng để chỉ một phần của câu trước đó. Và thực chất, đây là diễn đạt rất phổ biến người bản xứ hay dùng, thêm một ví dụ:
She said I should apply for the job, which I didn’t.
Ở câu trên, ‘which’ dùng thay cho ‘apply for the job’. Weird, isn’t it?
Chúc các bạn học thật tốt với những khía cạnh lạ lẫm của tiếng Anh nhé.
